Người bảo lãnh vay vốn là gì? Điều kiện, trách nhiệm và rủi ro

Trong một số trường hợp, tổ chức tài chính khi cho vay tín chấp hoặc thế chấp có thể yêu cầu người vay phải có người bảo lãnh vay vốn thì mới đủ điều kiện xét duyệt. Vậy người bảo lãnh vay vốn là gì? Ai có thể đứng ra làm người bảo lãnh vay vốn? Trách nhiệm và rủi ro mà người bảo lãnh vay vốn sẽ gặp phải? Hãy cùng Jeff tìm hiểu chi tiết ngay sau đây!

1. Người bảo lãnh vay vốn là gì?

Người bảo lãnh vay vốn là cá nhân hoặc tổ chức đồng ý đứng ra cam kết với ngân hàng hoặc tổ chức tài chính sẽ trả nợ thay cho người vay trong trường hợp người vay không thực hiện đúng nghĩa vụ trả nợ của họ. Hay hiểu một cách đơn giản thì nếu người vay không trả nợ được thì người bảo lãnh vay vốn sẽ có trách nhiệm trả nợ thay. Việc bảo lãnh vay vốn sẽ có văn bản cụ thể dựa theo quy định của Bộ luật Dân sự.

Thông thường, ở nước ta, người bảo lãnh vay vốn sẽ là:

• Người thân trong gia đình của người vay như vợ/chồng, bố mẹ, anh chị em
• Chủ doanh nghiệp bảo lãnh cho nhân viên
• Tổ chức bảo lãnh tín dụng (hiếm nhưng vẫn có)

2. Các hình thức bảo lãnh vay vốn phổ biến

Hiện nay ngân hàng và các tổ chức tín dụng tại Việt Nam đang áp dụng 3 hình thức bảo lãnh vay vốn. Đó là:

• Bảo lãnh vay vốn bằng uy tín cá nhân: Có nghĩa là người bảo lãnh sẽ cam kết trả thay cho người vay nếu người vay không thực hiện được nghĩa vụ trả nợ, nhưng không cần thế chấp tài sản. Hình thức này áp dụng đối với những khoản vay nhỏ, chủ yếu dành cho vay tiêu dùng
• Bảo lãnh vay vốn bằng tài sản: Người bảo lãnh cũng có thể sử dụng tài sản của mình như xe ô tô, sổ đỏ, sổ tiết kiệm,... để làm tài sản bảo lãnh cho khoản vay của người vay
• Bảo lãnh hỗn hợp: Là hình thức mà người bảo lãnh vừa dùng uy tín cá nhân, vừa có tài sản giá trị để đảm bảo cho khoản vay của người vay

3. Điều kiện để trở thành người bảo lãnh vay vốn

Mỗi ngân hàng, tổ chức tín dụng sẽ có điều kiện khác nhau đối với người bảo lãnh vay vốn. Tuy nhiên, về cơ bản, cá nhân muốn trở thành người bảo lãnh vay vốn cần đáp ứng những điều kiện cơ bản sau:

• Đã đủ 18 tuổi và có đầy đủ năng lực pháp lý
• Lịch sử tín dụng tốt, không nằm trong các nhóm nợ xấu
• Có nguồn thu nhập ổn định và chứng minh được khả năng trả nợ
• Có tài sản đảm bảo cho khoản vay như sổ đỏ, sổ tiết kiệm, xe ô tô,... (đối với hình thức bảo lãnh bằng tài sản)
• Có quan hệ hợp pháp với người vay (không bắt buộc nhưng ưu tiên)

4. Quyền và nghĩa vụ của người bảo lãnh vay vốn

Trước khi quyết định bảo lãnh vay vốn cho bất kỳ ai, cá nhân cần phải nắm được quyền và nghĩa vụ của người bảo lãnh. Cụ thể:

4.1. Quyền của người bảo lãnh

Khi trở thành người bảo lãnh vay vốn, cá nhân có các quyền sau:

• Yêu cầu ngân hàng cung cấp chi tiết và đầy đủ thông tin về khoản vay đứng ra bảo lãnh
• Có thể từ chối hoặc yêu cầu ngân hàng sửa đổi điều khoản bảo lãnh
• Được quyền yêu cầu người vay phải hoàn trả khoản vay đầy đủ, đúng hạn
• Khi người vay hoàn thành nghĩa vụ trả nợ, người bảo lãnh được quyền giải chấp tài sản (nếu có)

‍

4.2. Nghĩa vụ của người bảo lãnh

Bên cạnh các quyền thì người bảo lãnh khoản vay cũng phải thực hiện một số nghĩa vụ sau:

• Có trách nhiệm trả nợ thay cho người vay nếu như người vay không thanh toán đầy đủ, đúng hạn khoản vay
• Phải trả phí phạt và lãi quá hạn nếu khoản vay bị chuyển nhóm
• Cung cấp đầy đủ, cụ thể, chính xác các thông tin cho ngân hàng, tổ chức tín dụng khi làm thủ tục bảo lãnh
• Bị ảnh hưởng điểm tín dụng nếu như khoản vay đứng ra bảo lãnh không được thanh toán đúng hạn, phát sinh thành nợ xấu

5. Rủi ro khi trở thành người bảo lãnh vay vốn

Trở thành người bảo lãnh vay vốn, cá nhân sẽ phải đối mặt với rất nhiều rủi ro trong trường hợp người vay không thanh toán khoản vay đầy đủ, đúng hạn. Cụ thể:

• Rủi ro về tài chính: Trong trường hợp người vay mất khả năng trả nợ hoặc trốn nợ thì người bảo lãnh sẽ phải thay người vay trả toàn bộ nợ gốc, lãi, phí phạt và các khoản phí khác liên quan nếu có
• Rủi ro pháp lý: Khi người vay không hoàn thành nghĩa vụ trả nợ, gây ảnh hưởng tới người bảo lãnh, hai bên có thể xảy ra tranh chấp, mâu thuẫn, kiện tụng, gây rạn nứt tình cảm
• Ảnh hưởng tín dụng cá nhân: Khi khoản vay đứng ra bảo lãnh không được thanh toán đúng hạn và bị chuyển thành nợ xấu sẽ khiến điểm tín dụng cá nhân của người bảo lãnh bị ảnh hưởng tiêu cực

Như vậy là Jeff đã giải thích rõ cho người bảo lãnh vay vốn là gì. Có thể thấy, người bảo lãnh vay vốn sẽ phải gánh trên vai nhiều trách nhiệm, nghĩa vụ và đối mặt với không ít rủi ro. Vì vậy, hãy cân nhắc kỹ trước khi quyết định trở thành người bảo lãnh vay vốn cho bất kỳ ai, kể cả người thân.

‍